کاربرد شبکه های عصبی مصنوعی در تحلیل مسایل شهری ایران¬ ([مورد مطالعه]: تحلیل سوانح رانندگی شهر زنجان)

تصادفات رانندگی در حال حاضر به صورت یک معضل اجتماعی در سطح جهان مطرح است که همه ساله جان تعداد زیادی از مردم را گرفته و آثار سنگین اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی آن جوامع بشری را به شدت مورد تهدید قرار داده است. به همین دلیل در طی چند سال اخیر مطالعات زیادی به منظور کاهش خسارات ناشی از تصادفات صورت گرفته است. این مطالعات چارچوب علمی و عملی را برای تحلیل¬های فضایی-زمانی تصادفات در فضای جغرافیایی به وجود آورده است. پژوهش حاضر که با موضوع تحلیل فضایی تصادفات رانندگی در محدوده جغرافیایی شهر زنجان صورت گرفته از سامانه اطلاعات جغرافیایی به منظور تحلیل¬های زمانی-مکانی و شبکه عصبی مصنوعی برای دسته بندی و پیش بینی تصادفات استفاده شده است. در این پژوهش آمار تصادفات رانندگی که در سال 1390 در محدوده قانونی شهر زنجان به وقوع پیوسته به عنوان جامعه آماری مورد مطالعه قرار گرفته است. روش تحقیق در این پژوهش تحلیلی-توصیفی می باشد و داده¬ها و اطلاعات مورد نیاز به دو روش کتابخانه¬ای و میدانی تهیه شده است. یافته¬های پژوهش و تحلیل های آماری داده¬ها بیانگر آن است که در فصول گرم سال، نرخ تصادفات رانندگی افزایش یافته، همچنین درصد تصادفات درون شهری در محدوده مورد مطالعه در 6 ماهه اول سال با 43/58 درصد بیش از 6 ماهه دوم سال می باشد. مهم¬ترین کانون¬های حادثه خیز شهر زنجان در تقاطع تربیت، میدان جهاد، میدان ولیعصر، سرباز گمنام، اسلام آباد-خیابان 20 متری و تقاطع شیلات به صورت نقطه¬ای در سطح معابر شهر پراکنده شده است. در نهایت از مدل شبکه عصبی مصنوعی پرسپترون چند لایه برای دسته¬بندی مولفه¬های تصادفات و از شبکه هاپفیلد-بازگشتی به منظور پیش بینی تصادفات، استفاده شده است. نتایج حاکی از آن است که این مدل در موارد پیش بینی و مسائل مربوط به دسته¬بندی از دقت بالایی برخوردار بوده و در بیشتر موارد توانسته پیش بینی نزدیک به واقعیت داشته باشد. با توجه به نتایج تحقیق و به منظور کنترل و پیشگیری از وقوع تصادفات رانندگی در شهر زنجان به نظر می رسد با تجهیز تقاطع¬ها به سیستم¬های هوشمند حمل و نقل، اصلاح هندسی میادین، کنترل سفرهای درون شهری از طریق برنامه¬ریزی های متقابل کاربری اراضی و حمل و نقل، کاهش زمان سفرهای درون شهری، آموزش فرهنگ ترافیک، نظارت بر کیفیت معابر و سرعت گیرها می¬توان تا حدودی درصد تصادفات درون شهری را کاهش داد.